Teranostik Tanı ve Tedavi Nedir?

Teranostik Nedir?

• Teranostik Nedir?
• Teranostik Nasıl Çalışır?
• Teranostik Tanı ve Tedavilerin Tarihçesi Nedir?
• Neden ve Hangi Durumlarda Teranostik Tedavi Uygulanmaktadır?
• Teranostik tedavinin Geleneksel Yöntemlerden Farkı Nedir?
• Teranostik Uygulamalar ile Tanı ve Tedavi Nasıl Yapılır?
• Hangi Kanser Türlerinde Hangi Tanı ve Tedavi Yöntemleri Uygulanmaktadır:

Teranostik Nedir?

Teranostik nedir? , Kanser hastalarına, kişiselleştirilmiş TANI ve hastalığına hedeflenmiş TEDAVİ imkanını bir arada sunan, yeni bir tanı ve tedavi konseptidir..

Teranostik sözcüğü; İngilizce “diagnosis” (tanı) ve “therapy” (tedavi) kelimelerinden türetilmiştir. Bu uygulamada, tanı, hedefe yönelik tedavi ve tedavi yanıtının izlenmesi bir arada sunulmaktadır. 

Teranostik Nasıl Çalışır?

Teranostik yaklaşım, hastalığa özel molekülleri, hem tanısal görüntüleme hem de radyonüklid tedavi olarak, bir arada kullanma imkanı sunmaktadır. Kişiselleştirilmiş kanser tanı yönteminde, akıllı moleküller aracılığı ile kanserli dokular hedeflenerek yüksek hassasiyetle tespit edililir ve ardından aynı akıllı molekül, bu kez teranostik tedavi için uygun olan formda uygulanarak, kanserli dokulara tekrar yönlendirilir. Uygulanan doz büyük oranda kanser hücrelerinde yoğunlaşırken, sağlıklı hücreler de optimum düzeyde korunmuş olur.

Kanser tedavisinde çağdaş bir yaklaşım olan Teranostik tedavi, geleneksel tedavi yöntemleri olan radyoterapi ve kemoterapiden çok farklı bir anlayışla, “kişiselleştirilmiş TANI” ve “hastalığa özel TEDAVİ” uygulamalarının birlikte kullanılmasını mümkün kılar. Diğer bir deyişle, teranostik kanser tedavisi yaklaşımında, hastalığa değil hastanın kendisine odaklanır. Bu yaklaşım ile doğru hastaya, doğru tedavinin, doğru miktarda ve doğru zamanda verilmesi sağlanarak, etkin bir tedavi stratejisi uygulanır. 

Teranostik Tanı ve Tedavilerin Tarihçesi Nedir?

Nükleer Tıpta yapılan birçok tanı ve tedavi işlemi de teranostik kapsamına girer. Nükleer Tıp tarihindeki ilk teranostik ajan; tiroid kanseri hastalarında tedavi ve görüntüleme için kullanılan radyoaktif iyot’tur.

Tiroid kanseri hastalarında ilk radyoaktif iyot tedavisi 1946 yılında yapılmıştır. O zamandan bu yana, teranostik ajanların gelişimi ve tıpta kullanımı giderek artmış ve günümüzde yapılan uygulamalar, sonuçlarıyla heyecan verici bir boyuta ulaşmıştır. 

Neden ve Hangi Durumlarda Teranostik Tedavi Uygulanmaktadır?

Kanser hücresinin, ilk oluştuğu yerden çıkarak vücudun farklı organ ve dokularına ulaşmasını ifade eden sistemik hastalığın tedavisinde de yine sistemik tedaviler kullanılmaktadır.

Geleneksel sistemik kanser tedavi seçeneklerinin en bilinen ve yaygın kullanılanı olan kemoterapiyle, yüksek dozda verildiğinde başarılı sonuçlar elde edilebilmektedir. Fakat, sağlıklı doku ve organlar üzerindeki ciddi yan etkiler, kanser hücrelerini tedavi edebilecek dozlara ulaşılmasını engellemektedir.

Teranostik ilaçlar ile yapilan tedavilerde ise öncelikle kanser hücresi hedeflenmekte, bu arada sağlıklı hücreler de olabildiğince korunmaya çalışılmaktadır. Kemoterapi ile tedavi başarısı sağlanamamış hastalarda, teranostik uygulamalar, etkin ve umut vaat eden başarı oranları ile tedavi imkanı sunmaktadır. 

Teranostik Tedavinin Geleneksel Yöntemlerden Farkı Nedir?

Teranostik uygulamalar hastalık odaklı  değil, hasta odaklı olması nedeniyle geleneksel tedavi yaklaşımından, çağdaş “kişiselleştirilmiş tıp” yaklaşımına geçişi sağlamaktadır. Teranostik tedavi uygulamalarında doğrudan kanserli hücreler hedeflenir ve bu sayede sağlıklı dokuların radyasyon alımını en aza indirerek hastalığın çok daha etkin bir şekilde tedavi edilmesi sağlanır. 

Teranostik Uygulamalar ile Tanı ve Tedavi Nasıl Yapılır?

Teranostik uygulamada bir yandan teşhis ve tedaviye yanıt amaçlı görüntüler elde edilirken, bir yandan da aynı ajanın hedefe yönelik tedavi amacıyla kullanılması mümkündür. Bu yaklaşım, standart bir tedavinin uygun olmadığı ya da yetersiz kaldığı hastalarda gereksiz tedavileri ortadan kaldırabilmekte ve/veya ilaç seçimini optimize etmeye yardımcı olabilmektedir. 

Hangi Kanser Türlerinde Hangi Tanı Yöntemi Uygulanmaktadır:

Metastaik prostat Kanserinde,  Galyum-68 PSMA PET/BT

Kemiğe metastaik prostat Kanserinde, Flor-18 NaF PET/BT

Nöroendokrin tümörler, Galyum-68 DOTA-TATE PET/BT

Tiroid kanseri, l-31 Tüm Vücut Tarama Sintigrafisi

Karaciğer tümörleri, Tc-99m MAA karaciğer perfüzyon sintigrafisi 

Hangi Kanser Türlerinde Hangi Tedavi Yöntemi Uygulanmaktadır:

Metastaik prostat kanserinde, Lutesyum-177 tedavisi

Kemiğe metastaik prostat kanserinde, Radyum-223 tedavisi

Nöroendokrin tümörler, Lutesyum-177 DOTA TATE tedavisi

Tiroid kanseri, Radyoaktif İyot tedavisi

Karaciğer tümörleri, İtriyum-90 Mikro küre tedavisi