Tc-99m MAA Karaciğer Perfüzyon Sintigrafisi

Endikasyon

Tc-99m MAA karaciğer perfüzyon sintigrafisi, tanısal anjiyografi işlemi ile eş zamanlı yapılır ve Y-90 mikroküre tedavisine aday hastaların tedavi planlamasında endikedir.

Tc-99m MAA Karaciğer Perfüzyon Sintigrafisi Nedir, Tümör Odağını Nasıl Gösterir?

Teranostik; tıp dünyasında yeni ve gelişmekte olan bir alandır. Görüntüleme ve tedavinin tek bir sistem üzerinden gerçekleştirilmesini esas alır, spesifik tedaviye ve tedavinin takibine eş zamanlı olarak izin verir.

Karaciğer kanserlerinde, tedavi öncesi prova amacıyla yapılan Tc-99m MAA karaciğer perfüzyon sintigrafisi ile pulmoner ve gastrointestinal şantlar yüksek duyarlılıkta saptanabilmekte ve optimum tedavi dozu planlanabilmektedir. Diğer yandan İtrium-90 (Y-90) mikroküre tedavisi ile bu tümöral dokuların hedefe yönelik tedavisi yapılabilmektedir. Bu, teranostik uygulamalar için oldukça başarılı ve yeni bir yöntemdir.

Hepatik arter yoluyla tedavilerde, karaciğerin dual kanlanma özelliğinin bulunması ve çapı 3 mm’den büyük tümörlerin %80-90 oranında hepatik arterden kanlanması avantajlarından faydalanılmaktadır. Diğer yandan normal karaciğer parankimi büyük oranda portal venden kanlanmaktadır. 30 yılı aşkın süredir bu fark, kemoterapi ajanlarının intraarteriyel pompalar yoluyla uygulanmasında ve tümörlerin embolizasyonunda kullanılmaktadır. Transarteriyel radyoembolizasyon (TARE) olarak da isimlendirilen Y-90 mikroküre tedavisi, karaciğerin hem primer hem de metastatik maligniteleri için etkili bir tedavidir ve ameliyat veya diğer bölgesel tedavilerin kontrendike olduğu hastalarda daha iyi sağ kalım ve azalmış hastalık yükü için önemli bir tedavi seçeneğidir.

Bir hasta Y-90 mikroküre tedavisi için aday olarak seçildikten sonra, ilk olarak anjiyografik değerlendirme yapılır. Bu işlem ile viseral anatomi ve anatomik varyasyonlar tanımlanır ve hepatik dolaşım değerlendirilerek ekstrahepatik damarların tıkanması/embolizasyonu gerçekleştirilir. Anjiyografi işlemi ile vasküler haritalamanın tamamlanmasından hemen sonra da, Y-90 mikroküre tedavisinin simülasyonu olan ve akciğer/gastrointestinal kaçakların araştırıldığı ve optimum tedavi dozunun planlanmasına imkan sağlayan Tc-99m MAA karaciğer perfüzyon sintigrafisi çalışması yapılır.

99mTc ile işaretli makro agrege albumin (MAA) partikülleri 15-100 μm boyutlarında olup, Y-90 mikroküreler gibi hepatik kapillerler ve prekapiller arteriyollere mikroemboliler yaparak yerleşirler. Böylece hepatik arter yoluyla uygulanan MAA parçacıkları ile normal karaciğer dokusu ve tümör odaklarının arteriyel perfüzyonu doğru bir şekilde haritalanır

Tc-99m MAA Karaciğer Perfüzyon Sintigrafisi Kimlere Uygulanır?

Tc-99m MAA karaciğer perfüzyon sintigrafisi, Y-90 mikroküre tedavisine aday olgularda uygulanır. Tedavi öncesi kişiye özel planlamayı mümkün kılan, tanısal anjiyografi işlemi sırasında yapılan bir görüntüleme yöntemidir.

Tc-99m MAA Karaciğer Perfüzyon Sintigrafisi Güvenli midir?

Tc-99m MAA karaciğer perfüzyon sintigrafisi ile vasküler haritalama işlemi, düşük dozlarda radyasyonun kullanıldığı, güvenli bir görüntüleme yöntemidir. Birlikte yapılacak anjiyografi işlemine ait öneri ve bilgilendirmeler ise girişimsel radyoloji uzmanı tarafından verilmektedir. Her iki işlem, kullanılan radyasyon nedeniyle  hamilelerde kontrendikedirler.

Tc-99m MAA Karaciğer Perfüzyon Sintigrafisi Öncesi Hazırlık

Tc-99m MAA karaciğer perfüzyon sintigrafisi için özel bir hasta hazırlığına gerek yoktur. Bununla birlikte yapılacak anjiyografi işlemine ait öneri ve bilgilendirmeler girişimsel radyoloji uzmanı tarafından sağlanmaktadır.

Tc-99m MAA Karaciğer Perfüzyon Sintigrafisi İşlemi

Y-90 mikroküre tedavisi öncesi temel aşamalardan ilki; girişimsel radyoloji ünitesinde, tümörü besleyen damarları haritalamak, kollateral damarları embolize etmek ve portal ven açıklığını değerlendirmek için yapılan anjiyografi işlemidir. Bu işlem tamamlandıktan sonra mevcut mikrokateterden yaklaşık 150-185 MBq (4-5 mCi) Tc-99m MAA’nın intraarteriyel enjeksiyonu yapılır. İn vivo ayrışmaya bağlı görüntü artefaktlarını önlemek amacıyla, hasta Nükleer Tıp Kliniğine transfer edilerek, enjeksiyon sonrası ilk 1 saat içerisinde, akciğer ve karaciğerin dahil edildiği ön, arka ve sağ yan statik görüntüleri ve mümkün olduğu durumlarda SPECT/BT görüntülemeleri elde edilir. Bu görüntüler ile bir yandan akciğer ve gastrointestinal sisteme olan şantlar değerlendirilirken diğer yandan da Y-90 mikroküre tedavisi için optimum tedavi edici aktivitenin belirlendiği dozimetrik çalışma yapılır.

Tc-99m MAA Enjeksiyon Yeri Seçenekleri

●Y-90 mikroküre infüzyonunun planlandığı bölgeye,

●Yüksek akciğer şant oranı için en yüksek risk taşıyan hepatik loba ait lober artere (örn. vasküler invazyon veya daha fazla tümör yükü olan),

●Ana hepatik arter veya proper hepatik artere Tc-99m MAA enjeksiyonu yapılabilir.

Hepatik arterin anatomik varyasyonları ile karşılaşıldığında, tek bir anjiyografi işlemi sırasında tüm karaciğerin perfüzyonunun değerlendirilebilmesi için MAA dozları küçük dozlara bölünür (örn. 1-5 mCi) ve sağ ve sol hepatik arterlere enjeksiyonu yapılır.

Tc-99m MAA karaciğer perfüzyon sintigrafisinde supraumbilikal deri altı yumuşak dokuya kaçak gözlenebilmektedir. Karın ön duvarına kaçak saptanması durumunda Y-90 mikroküre tedavisi sonrası deri altı enflamasyon ve radyasyon hasarı gelişme riskine karşı, tedavi sırasında karın ön duvarına soğuk kompres uygulaması ile vazospazm yapılması önerilir.

Tc-99m MAA Karaciğer Perfüzyon Sintigrafisi – Kantitatif Hesaplamalar

Tümör / Karaciğer tutulum oranı  = [Tümörsayım (sayım/piksel)] /[Karaciğersayım (sayım/piksel)], eşik değer >2 olmalıdır.

Hepatopulmoner şant oranı = √[(anteriorAkciğersayım) x (posteriorAkciğersayım)]  / √[(anteriorAkciğersayım + anteriorKaraciğersayım) x (posteriorAkciğersayım + posteriorKaraciğersayım) ] x100