Aktinyum-225 PSMA Tedavisi
Aktinyum-225 PSMA Tedavisi
Endikasyon
Ac-225 PSMA tedavisi; metastatik kastrasyona dirençli prostat kanserli hastalarda, onaylanmış standart tedavi yöntemlerinin tükendiği veya uygun olmadığı durumlarda endikedir.
Aktinyum-225 PSMA Tedavisi Nedir?
Teranostik tıp dünyasında yeni gelişmekte olan bir alandır. Tümöre özgül bir ilaç ile görüntüleme yaparak saptanan tümör ve metastazlarının, nereye gideceği-ne kadar gideceği ve hastalıklı dokuyu etkileme gücü önceden bilinen yine özgül bir ilaç ile tedavi edilebildiği bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım, geleneksel tıptan kişiye özgü çağdaş tıp uygulamalarına geçiş yapılmasını sağlamaktadır. Prostat kanserinde, bir yandan Ga-68 PSMA PET/BT ile prostat kanserine ait tümöral dokular yüksek duyarlılık ve özgüllükte görüntülenebilmekte, diğer yandan Ac-225 PSMA ile bu tümöral dokuların özgül ve hedefe yönelik tedavisi yapılabilmektedir. Bu, teranostik uygulamalar için oldukça başarılı ve yeni bir yöntemdir.
Prostata özgü membran antijenini (PSMA) hedefleyen radyoligand tedavisinde, beta radyasyonu yayan Lutesyum-177 ile hali hazırda faz 2 klinik çalışmalar tamamlanmış, faz 3 çalışmalara geçilmiş ve umut verici sonuçlar ortaya konmuştur. Buna karşılık Ac-225 PSMA hedefli alfa partikül tedavisi henüz birkaç preklinik deney, ön dozimetrik araştırma ve bazı retrospektif gözlemsel çalışmalarla değerlendirilmiştir. Ac-225 PSMA ile ilgili ilk klinik deneyimler; % 63-70 olguda PSA >% 50 – yanıt oranı ile ümit verici antitümöral etki, 10-15 aylık yanıt süresi ve hastaların yaklaşık %10’unda tam remisyonu göstermiştir.
Her ne kadar Lu-177 PSMA ile Ac-225 PSMA’nın aynı klinik durumlarda uygulandığı karşılaştırmalı çalışmalar yapılmadan, bir ajanın diğerine üstün olduğunu söylemek mümkün değilse de, beta radyasyonuna oranla çok daha kısa menzile sahip alfa radyasyonu yayan Ac-225 PSMA’nın belirli klinik endikasyonlarda, daha avantajlı olduğu konusunda elimizde yeterli ön kanıt mevcuttur. Bu endikasyonlardan ilki, yaygın kemik iliği infiltrasyonu olan olgularda, hedef dışında kalan komşu sağlıklı hücrelerin radyasyon dozlarının azaltılmasıyken, diğeri ise, daha öncesinde uygulanan tedaviye olumlu yanıt veren olgularda veya erken evre hastalık durumunda mikrometastazların ablasyonudur. Ayrıca, Lu-177 PSMA’ya kötü yanıt veren olgularda veya olumsuz prognostik biyobelirteçleri barındıran hastaların tedavisinde de Ac-225 PSMA umut verici görünmektedir. Preklinik araştırmalarda, alfa radyasyonunun, beta radyasyonundan daha güçlü bir şekilde abskopal etkiyi indüklediği gösterilmiş olup, bu da immünoterapi ile kombine kullanım konusunda ümitlendirmektedir.
Ac-225, yaklaşık 10 günlük fiziksel yarılanma ömrü, tedariği ve işaretlemedeki üstünlüğü ile, alfa parçacığı yayımlayan oldukça etkileyici bir radyoaktif elementtir. Alfa radyasyonunun göreceli biyolojik etkinliğinin, beta radyasyonuna oranla çok daha yüksek olması, 8 MBq Ac-225 PSMA’nın, 7.4 GBq Lu-177 PSMA ile eş in vivo biyolojik etkiye ulaşılmasına olanak tanımaktadır. Basitçe ifade edecek olursak, Ac-225 PSMA ile yaklaşık 1000 kat daha düşük radyasyon dozunda tedavi mümkün olmaktadır.
Günümüzde, de-eskelasyon tedavi protokolleri ve Ac-225 / Lu-177 PSMA “kokteyl” tandem rejimlerinin uygulanması ile, antitümöral etkiden çok fazla ödün vermeksizin, kuru-ağız sendromu gelişme riski azaltılmakta ve Ac-225 PSMA’nın tolere edilebilirliği arttırılmaktadır.
PSMA hedefli radyoligand tedaviler için daha detaylı bilgi Lutesyum-177 PSMA Tedavisi sayfasında verilmiştir.