Lutesyum-177 PSMA Tedavisi

Lutesyum-177 PSMA (Prostat Spesifik Membran Antijen) tedavisi, ileri evre metastatik prostat kanserlerinde veya tedaviye dirençli prostat tümörlerinde popüler bir tedavi seçeneği haline gelmektedir.

Tedavinin birçok hastada tümör boyutunu küçültmek için başarılı bir yöntem olduğu kanıtlanmıştır. Radikal prostatektomi yapılan veya primer radyoterapi alan ancak metastatik rekürrens belirtileri olan hastalarda Lutesyum-177 PSMA tedavisi geçerli bir tedavi seçeneği olabilir. Tedavinin tümör boyutunu küçültmenin yanında tümörün çoğalmasını önlemekteki etkinliği de kanıtlanmıştır. Henüz klinik pratiğin bir parçası haline gelmemiş olsa da birçok hasta bu tedavi ile uzun dönem remisyon sağlamayı başarmıştır.

Prostat Kanserinin Sebepleri Nelerdir?

Prostat kanseri, 50 yaş üzerindeki erkeklerde en yaygın kanser türüdür. Araştırmacılar halen prostat kanserine neyin sebep olduğunu tam olarak belirleyememektedir. Kalıtsal veya belirli hayat tarzı seçimleri ile oluşan DNA değişikliklerinin, bazı bireylerde kanser gelişirken diğerlerinde neden gelişmediği konusunda rol oynadığı düşünülmektedir. Prostat kanserlerinin yaklaşık %5-10’undan genetik faktörlerin sorumlu olduğu düşünülmektedir. Radyasyon maruziyeti, kronik inflamasyon, kansere neden olan kimyasal maruziyetleri, yüksek androjen veya insülin benzeri büyüme faktörü-1 (IGF-1) seviyelerinin de genetik değişikliklere yol açarak kansere neden olabileceği düşünülmektedir.

Prostat Kanserinin Etkileri

Erken tanı aldığında prostat kanseri tedavileri genellikle oldukça başarılıdır. Ancak metastaz geliştiğinde hastalığın seyri ve sonuçları dramatik olarak değişir.

İleri evre prostat kanseri şunlara neden olabilir:

• Üriner disfonksiyon
• Erektil disfonksiyon
• Üreme fonksiyonlarında kayıp
• Bağırsak fonksiyon bozuklukları
• Kemik metastazına bağlı ağrılar
• Organ fonksiyonlarında baskılanma

Sheba’da Lutesyum-177 Tedavisi: Kimler Tedaviyi Almaya Uygundur?

Lutesyum-177 PSMA tedavisi tanı ile tedaviyi bir araya getirir. Bu yaklaşım “teranostik” olarak tanımlanır. Sheba Tıp Merkezi, ileri evre ve metastatik prostat kanseri hastalarına bu denli gelişmiş kanser tedavi seçenekleri sunan dünyadaki sayılı merkezlerden biridir.

Prostat kanserlerinin çoğu türü yüksek seviyelerde PSMA ekspresyonu yapar. Nadir olarak, prostat kanserlerinin yaklaşık %5-10’u PSMA oluşturmaz. Lutesyum-177 PSMA tedavisine başlamadan önce, tedavi esnasında radyasyonun doğru bölgeleri hedef almasını sağlamak adına bir tanısal görüntüleme (Ga-68 PSMA PETC-CT) yapılabilir.

Lutesyum-177 PSMA Tedavisi Nasıl İşler?

PSMA; prostat hücrelerinin zarında yerleşmiş, çok sayıda hücresel işlevi olduğuna inanılan bir proteindir. Normal şartlarda, prostat epitelinden oldukça düşük seviyelerde PSMA oluşumu varken prostat tümörlerinde üretim, normal prostat hücrelerinden yaklaşık 1000 kat fazla olacak kadar yüksek seviyelerdedir. Eğer prostat kanseri vücudun farklı kısımlarına metastaz yapmış ise PSMA bu bölgelerde de tespit edilebilir. Lutesyum, kanser hücreleri üzerinde konumlanmış PSMA reseptörlerine bağlanmak üzere molekülleri yönlendiren bir radyonüklid tedavidir. Lutesyum-177, kanser hücrelerini hasarlayan ve zamanla onları yok eden beta radyasyon yayar. Radyasyon odaklı bir tedavi olan Lutesyum-177 PSMA, PSMA moleküllerinin hedeflenmesi sonucunda Lutesyum ile PSMA bağlandıkça çok daha hassas hale gelir. Kanser hücrelerinin hedeflenmesi işlemi bazen “Peptid Reseptör Radyonüklid Tedavi (PRRT)” olarak da adlandırılır.

Tedavi Güvenli mi?

Lutesyum-177 tedavisinde kullanılan radyasyon yalnızca kanser hücrelerini yok edecek şekilde tasarlanmıştır. Teranostik yaklaşımı ile tedavi daha kişiye özgü hale gelir, kanser ve metastaz tespiti etkili bir şekilde yapılır ve buna rağmen tüm vücut hiçbir şekilde radyasyona maruz kalmaz. Yalnızca kanser hücreleri ışınlanır ve yok edilir. Sağlıklı dokuların radyasyon hasarına maruz kalmadığından emin olmak adına kan testleri yapılabilir. Ayrıca radyoaktif materyalin tümöral doku tarafından doğru şekilde alındığından emin olmak adına görüntüleme testleri de kullanılabilir.

Tedavinin yan etkileri şunlar olabilir:

• Ağız kuruluğu
• Yorgunluk
• Kan hücrelerinin üretiminde geçici bir azalma

Ne Zaman Bu Tedaviyi Almayı Düşünebilirim?

Lutesyum-177 tedavisi, prostat kaynaklı kanserleri olan ve önceki tedavi yöntemlerinden sonuç alamamış olan hastalarda uygulanır. Metastatik prostat kanserlerinde veya diğer tedavi seçeneklerinin başarısız olduğu prostat kanserlerinin yönetiminde etkili bir tedavi olduğunu kanıtlamıştır.

Prostat kanserinin neredeyse tüm türlerinde artmış PSMA üretimi olsa da tedaviye başlamadan önce, Lutesyum-177’nin tedavi sırasında doğru alanları hedeflemesini sağlamak adına bir tanı testi (Ga-68 PSMA PET-CT) yapılabilir.