Lutesyum-177 DOTA-TATE

İçindekiler

Lutesyum-177 DOTA-TATE tedavisi nedir?

Nöroendokrin tümörler (NET); başta bağırsak, pankreas ve akciğerler olmak üzere, vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilen, nadir görülen kanserlerdir.

Teranostik tıp dünyasında yeni gelişmekte olan bir alandır. Tümöre özgül bir ilaç ile görüntüleme yaparak saptanan tümör ve metastazlarının, nereye gideceği-ne kadar gideceği ve hastalıklı dokuyu etkileme gücü önceden bilinen yine özgül bir ilaç ile tedavi edilebildiği bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım, geleneksel tıptan kişiye özgü çağdaş tıp uygulamalarına geçiş yapılmasını sağlamaktadır.

Teranostik uygulamalarda bazı görüntüleme ajanları kullanılarak, nöroendokrin tümörlerin tanı-tedavisi yapılabilir. Bu ajanlardan Ga-68 DOTA-TATE PET/BT ile tümöral dokular yüksek duyarlılıkta görüntülenebilmekte, Lu-177 DOTA-TATE ile tümöral dokuların özgül ve hedefe yönelik tedavisi yapılabilmektedir. Bu, teranostik uygulamalar için oldukça başarılı ve yeni bir yöntemdir.

Lu-177 DOTA-TATE; nöroendokrin tümörlerde kullanılan bir tedavi yöntemidir. “Hedeflenmiş radyonüklid tedavi”, “peptit reseptörü radyonüklid tedavi (PRRT)” “somatostatin reseptör radyoligand tedavisi” gibi farklı isimlerle de anılmaktadır.

Lutesyum-177 DOTA-TATE nasıl tedavi eder?

Lu-177 DOTA-TATE tedavisinde; doğal somatostatin hormonunun, insan yapımı (sentetik) bir formu olan DOTA-TATE ile Lutesyum-177 radyoaktif elementinden oluşan bir ilaç kullanılır. Bu kombine ilaç hastalara damar yoluyla uygulanır. İlaç, DOTA-TATE ile nöroendokrin tümörlerin yüzeyine bağlanır ve Lutesyum-177 ile doğrudan tümöre, yüksek bir lokal radyoterapi dozu uygulanır.

Lu-177 DOTA-TATE tedavisinin amacı; tümör büyümesini yavaşlatmak veya durdurmak ve tümörün neden olduğu bazı semptomları azaltmaktır. Lu-177 DOTA-TATE tedavisi genellikle 8 ila 12 hafta arayla uygulanan dört kürden oluşmaktadır.

Bu bölümde Lu-177 DOTA-TATE tedavisi hakkındaki sorularınızı yanıtlamayı, tedavinin faydaları, riskleri ve alternatiflerini açıklamayı amaçlamaktayız. Farklı bir soru veya endişeniz varsa, lütfen sizi takip eden hekimizle görüşünüz.

Lutesyum-177 DOTA-TATE tedavisi kimlere uygulanır?

Hekiminiz, daha da kötüleşen ve diğer tedavilere yanıt vermeyi bırakan bir nöroendokrin tümörünüz olduğunda bu tedaviyi size önerebilir. Araştırmalar, lutetium tedavisinin nöroendokrin tümörü olan insanlarda; yaşam beklentisini ve kalitesini artırabileceğini, semptom ve şikayetleri hafifletebileceğini göstermektedir. Tedaviye başlamadan önce, böbreklerinizin ne kadar iyi çalıştığını kontrol etmek için glomerüler filtrasyon hızı (GFR) adı verilen özel bir böbrek testi yaptırılacaktır.

Alternatif tedaviler nelerdir?

Nöroendokrin tümörü olan hastalara yardımcı olabilecek farklı tedavi imkanları bulunmaktadır:

Ağrı kesiciler: Ağrıyı azaltır.

Somatostatin analogları: Bunlar somatostatin hormonunun sentetik formlarıdır ve oketreotid vb. ilaçları içerir. Tümöre bağlı şikayetlerinin (semptomların) giderilmesi ve hastalığınızın durdurulmasında yardımcı olmak için enjeksiyonla verilir.

İnterferon alfa: Tümör büyümesini ve neden olduğu semptomları önlemeye yardımcı olabilecek biyolojik bir tedavidir. Enjeksiyon ile verilir.

Cerrahi: Tümör erişilebilir durumdaysa, cerrahiyle tümör tamamen çıkarılabilir veya tümör boyutu küçültülerek semptomlar iyileştirilebilir.

Kemoterapi: Tümör boyutunu azaltarak semptomları iyileştirmek için kullanılan ilaçlardır. Genellikle bir damla yoluyla el sırtından veya kolunuzdan verilir. Ancak nöroendokrin tümörlerin çoğu kemoterapi tedavisine çok da duyarlı değildir.

Hedefe yönelik tedaviler (örneğin sunitinib veya everolimus); bu ilaçlar, tümör büyümesini ve yayılmasını yavaşlatmak için ağız yoluyla alınır.

Embolizasyon: Tümöre kan akışını azaltarak semptomları kontrol etmede kullanılan bir tekniktir. Bazen tümör hücrelerinin büyümesini önlemek için kemoterapi veya radyasyon terapisi ile birleştirilerek kullanılabilir.

Radyofrekans ablasyonu: Genel anestezi altında yapılan ve karaciğer tümörlerini çıkarmak amacı ile ısı iletmek için düşük elektrik akımı kullanan bir prosedürdür.

Diğer hedefe yönelik radyonüklid tedaviler: 131I-mIBG gibi radyonüklid tedavilerdir.

Bu tedaviler hekiminizin önerisiyle birbiri ardına veya bir arada kullanılabilir. Tüm tedavi seçeneklerini tartıştıktan sonra, herhangi bir tedaviyi almayı ya da almamayı tercih edebilirsiniz. Ayrıca hekiminiz bu tür tedavilerin size yardımcı olamayacağını düşünebilir ve size palyatif bakım da önerebilir. Bu sizi desteklemeye ve semptomlarınızı hafifletmeye yardımcı olur.

Lutesyum-177 DOTA-TATE tedavisi güvenli midir?

Lu-177 DOTA-TATE tedavisi alan NET hastalarımız, diğer kanser tedavileri ile karşılaştırıldığında, minimal ve daha az ciddi uzun süreli yan etkiler yaşamaktadırlar.

Bu tedavide kullanılan radyasyon, direkt kanser hücrelerine zarar vermek ve onları yok etmek için tasarlanmıştır. Lu-177 DOTA-TATE ‘in büyük kısmı tümör dokusuna gittiğinden, sağlıklı dokulara zarar minimum düzeydedir.

Ancak radyasyon, böbrek ve kemik iliğini etkileyebileceğinden, hastalar tedavi sonrası kan testleri ile takip edilirler. Tedavide; tedaviye ve vücudun aldığı radyasyon dozuna bağlı olmak üzere, iki tür yan etki görülebilir:

1.Tedaviye Bağlı Muhtemel Yan Etkiler

  • Mide bulantısı hissedebilirsiniz; bu genellikle sadece tedavinin verildiği gün olur. Bunu önlemek için önceden bulantı önleyici ilaçlar verilmektedir.
  • Tümördeki yangı (enflamasyon), özellikle kemik, karaciğer veya pankreasında tümör bulunan hastalarımızda görebildiğimiz, ağrı artışına neden olabilir. Bu durum, genellikle tedaviyi takip eden 72 saat içinde geçer. Şikayetleri azaltmaya yardımcı olmak için düşük doz steroid (deksametazon) kullanmanız gerekecektir, bununla birlikte normal ağrı kesici ilaçlarınızı daha düzenli almanızı da öneririz.
  • Kızarma, terleme, çarpıntı veya hırıltılı soluma gibi günlük semptomlarınızın yoğunluğunda geçici bir artışa ve mevcut ishal sıklığının artmasına neden olabilir. Bu durum genellikle 24-48 saat içinde dengelenir, kullandığınız antidiyareik ilaç miktarını da artırmanız gerekebilir.
  • Tedavinin her bir kürü sonrasındaki birkaç hafta halsiz hissetmenizi sağlayabilir.
  • Geçici saç seyrelmesi; bazı hastalarımızda görülebilecek bir durumdur ve Lu-177 DOTA-TATE tedavisi tamamlandıktan sonra tekrar normale dönmektedir.

Tabii ki kendinizi farklı hissetmemeniz ve bu yan etkilerden herhangi birini yaşamamanız da mümkündür.

2. Radyasyon Dozu İle İlgili Yan Etkiler

Her ne kadar sağlıklı normal hücreler, tümör dokusuyla karşılaştırıldığında çok düşük miktarda Lu-177 DOTA-TATE tutulumu gösterseler de radyasyonun yan etkileri bu hücrelere de zarar verebilir.

Lu-177 DOTA-TATE tedavisi vücudunuzun tümör dışındaki kısımlarını da etkileyebilir. Özellikle kemik iliğinizi ve böbreklerinizi etkileyebilir. Bu, normalden daha halsiz hissetmenize veya tedaviden birkaç hafta sonra enfeksiyona daha yatkın olmanıza neden olabilir.

Kan sayımınızı (kan hücreleri) kontrol etmek, böbreklerinizin ve karaciğerinizin nasıl çalıştığını görmek için her tedavi küründen sonra düzenli kan testleri yaptırmanız gerekecektir. Sekonder miyelodisplastik sendrom ve lösemi gelişimi ise çok nadir olmakla birlikte bildirilmiştir. Lu-177 DOTA-TATE tedavisinden sonra, yukarıda listelenmemiş olsalar bile, yeni veya beklenmedik sağlık sorunlarınız olduğunda, hekiminize bildirmeniz önemlidir.

Lutesyum-177 DOTA-TATE ve hamilelik

Her Lu-177 DOTA-TATE tedavi kürüne başlamadan önce hamilelik ihtimalini dışlamak için doğurganlık yaşındaki tüm kadınlardan gebelik testi için idrar örneği vermeleri istenir. Hem erkeklere hem de kadınlara, tedavileri sırasında ve tedaviyi tamamladıktan sonra en az altı ay boyunca çocuk yapmamaları/gebe kalmamaları tavsiye edilir. Bu süre boyunca güvenilir doğum kontrol yöntemleri kullanılmalıdır. Daha ayrıntılı bilgi için hekiminize danışabilirsiniz.

Lutesyum-177 DOTA-TATE tedavisi öncesinde neler yapmanız istenir?

Her tedavi kürü için birkaç günlük hastane ziyaretiniz olacaktır. Tedavi için hastanede yatmanız gerekebilir. Dört kür tedavinin tamamlanması sekiz ila on ay sürmektedir. Son tedavi kürünüz de tamamlandıktan sonra kontrol randevunuz planlanacaktır. Bu süre zarfında, sizi takip eden sorumlu hekiminizle de temas halinde olmalısınız.

Her tedavi küründen önce kan testi yaptırmanız ve fizik muayeneden geçmeniz istenecektir. Bu işlemler, genel sağlığınızla ilgili kısa bir sorgulamayla birlikte, tedaviye uygunluğunuzu değerlendirmemize yardımcı olacaktır.

Kullandığınız tüm ilaçlar hakkında (hekiminiz tarafından reçete edilmediği halde kullandıklarınız da dahil) bizleri bilgilendirmelisiniz. Eğer oktreotid (Sandostatin LAR®) veya lanreotid enjeksiyonları ile tedavi görüyorsanız, son enjeksiyonunuzun tarihini de bilmemiz gerekir. Bu, Lu-177 DOTA-TATE tedavi kürünü, enjeksiyonunuzun hemen öncesindeki günlerde verebilecek şekilde planlayabilmemiz için önemlidir. Eğer günlük oktreotid enjeksiyonu yapıyorsanız, bunu ne zaman sonlandırmanız gerektiğini size bildireceğiz. Tedavi öncesi randevunuz sırasında aksi belirtilmedi ise tedavinizin yapılacağı gün yiyip içebilirsiniz ve diğer tüm ilaçlarınızı normal şekilde alabilirsiniz.

Tedaviden sonra bir gece hastanede kalmanız gerekiyorsa, kişisel malzemelerinize ihtiyacınız olacaktır. Ziyaretçilerin sizinle geçirebilecekleri süre, radyasyon nedeniyle kısıtlanacaktır. Tedaviye başlamadan önce size bu konuda bilgi verilecektir. Bununla birlikte 16 yaşın altındaki çocuklar ve hamile kadınlar yanınızda gelmemeli veya sizi ziyaret etmemelidir.

Lutesyum-177 DOTA-TATE tedavisi nasıl uygulanır?

Tedaviniz Nükleer Tıp Bölümünde verilecektir ve tüm prosedürün tamamlanması yaklaşık beş saat sürmektedir.

Kolunuzdaki bir damara plastik bir kanül (küçük bir plastik tüp) yerleştirilecektir. Bu kanül yoluyla ilk olarak bulantı hissetmenizi önlemek için ilaç, daha sonra böbreklerinizi radyoaktiviteden korumaya yardımcı olacak amino asit infüzyonu (damla şeklinde) verilecektir.

Yaklaşık bir saat sonra, Lu-177 DOTA-TATE uygulaması için sonra amino asit infüzyonu kesilecektir. Lu-177 DOTA infüzyonu yaklaşık 30 dakikada tamamlandıktan sonra, amino asit infüzyonuna tekrar başlanarak işleme üç saat daha devam edilecektir. İşlemin tamamlanmasından sonra kanül çıkarılacaktır.

Lutesyum-177 DOTA-TATE sonrasında neler yapılır?

Ertesi sabah, tedavi sonrası taramalar için sizi Nükleer Tıp Bölümü’nde bekliyor olacağız. Bu taramalar, tedavinizin planlandığı şekilde gittiğini kontrol etmek amacıyla yapılacaktır ve çekimler bir-iki saat sürebilir.

Taramalardan sonra, Nükleer Tıp ekibimizden bir sağlık personelimiz radyasyon seviyenizi ölçecek ve hastaneden ayrılırken izlemeniz gereken önlemler hakkında sizi bilgilendirecektir. Bu önlemler, çevrenizdeki insanların alacağı radyasyon dozunu azaltmak için gereklidir. Ölçüm sonrasında vücudunuzdaki radyasyon seviyesi yeterince düşük ise eve gidebilirsiniz.

Hastaneden Ayrıldıktan Sonra

Size verilen radyasyon önlemleri hakkındaki tavsiyelere mutlaka uyunuz. Her bir tedavi kürü sonrasında; tedavinin kan hücreleriniz, böbrekleriniz ve karaciğeriniz üzerindeki etkisini kontrol etmek için 8 ila 10 hafta boyunca, her 2 haftada bir kan testi yaptırmanız istenecektir.

İşe Yeniden Başlama

Ne zaman işe geri döneceğinizin kararı verilirken, yaptığınız işin türü dikkate alınacaktır. Bu konuda Nükleer Tıp Hekiminiz sizinle görüşecektir.

Daha fazla bilgi için lütfen bizimle irtibata geçiniz.

İletişim için:

Teranostik Nedir?

Hastalıklar

Uygulamalar

Hakkımızda

İletişim

Neden Bizi Seçmelisiniz?

Kısaltmalar

Literatür