İtriyum-90 Mikroküre Tedavisi
İçindekiler
- İtriyum-90 Mikroküre tedavisi nedir, nasıl tedavi eder?
- İtriyum-90 Mikroküre tedavisi kimlere uygulanır?
- İtriyum-90 Mikroküre tedavisi güvenli midir?
- İtriyum-90 Mikroküre tedavisi öncesi hazırlık
- İtriyum-90 Mikroküre tedavisi işlemi
- İtriyum-90 Mikroküre tedavisi, Tedavi Sonrası Y-90 Mikroküre görüntüleme (Bremsstrahlung Sintigrafi ve SPECT/BT veya Y-90 PET/BT)
İtriyum-90 Mikroküre tedavisi nedir, nasıl tedavi eder?
Teranostik tıp dünyasında yeni gelişmekte olan bir alandır. Tümöre özgül bir ilaç ile görüntüleme yaparak saptanan tümör ve metastazlarının, nereye gideceği-ne kadar gideceği ve hastalıklı dokuyu etkileme gücü önceden bilinen yine özgül bir ilaç ile tedavi edilebildiği bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım, geleneksel tıptan kişiye özgü çağdaş tıp uygulamalarına geçiş yapılmasını sağlamaktadır.
Karaciğer kanserlerinde, tedavi öncesi prova amacıyla yapılan 99mTc-MAA karaciğer perfüzyon sintigrafisi ile akciğer ve mide-bağırsak sistemine olan kaçaklar yüksek duyarlılıkla saptanabilmekte ve optimum tedavi dozu planlanabilmektedir. Diğer yandan İtrium-90 (Y-90) mikroküre tedavisi ile bu tümöral dokuların hedefe yönelik tedavisi yapılabilmektedir. Bu, teranostik uygulamalar için oldukça başarılı ve yeni bir yöntemdir.
Karaciğer atardamarı (hepatik arter) yoluyla yapılan tedavilerde, karaciğerin iki farklı damardan beslenmesi avantajından faydalanılmaktadır. 30 yılı aşkın süredir bu fark, kanser ilaçlarının karaciğer damarı yoluyla uygulanmasına imkan tanımıştır. Transarteryel radyoembolizasyon (TARE) olarak da isimlendirilen Y-90 mikroküre tedavisi, karaciğerin hem kendisinden kaynaklanan hem de metastatik kanserleri için etkili bir tedavidir ve ameliyat veya diğer bölgesel tedavilerin uygulanamadığı hastalarımızda, takip eden hekiminin önerisi ile daha iyi sağ kalım ve azalmış hastalık yüküne ulaşmak amacıyla kullanılabilir.
Y-90, beta radyasyonu yayar ve tümör bölgesine ulaştığında, hücre ölümü ve tümör nekrozuna neden olur. Y-90 izotopunun dokuda ilerlemesi yaklaşık 1 cm’dir ve bu kısa menzille çevre sağlıklı karaciğer dokusunun aldığı radyasyon dozu hasta lehine sınırlandırılmış olur. Buna ek olarak, beta radyasyonunun böylesine kısa menzili, hasta bakımını yapan tıbbi personel ve aile üyeleri için de hastayı daha güvenli kılmaktadır.
İtriyum-90 Mikroküre tedavisi kimlere uygulanır?
Y-90 mikroküre tedavisi; klasik olarak ameliyatla çıkartılamayan, karaciğerin kendisinden kaynaklanan (primer) veya metastatik karaciğer tümörlerinde uygulanmaktadır.
İtriyum-90 Mikroküre tedavisi güvenli midir?
Y-90 mikroküre tedavisi tipik olarak iyi tolere edilen güvenli bir tedavidir. Y-90; saf beta parçacığı yaydığı ve gama radyasyonu bulunmadığı için tedavi sonrası hasta izolasyonu ve özel bir radyasyondan korunma önlemi gerekmemektedir.
Y-90 mikroküre tedavisinin en sık yan etkisi; yorgunluk, bulantı, kusma ve/veya karın ağrısı ile karakterize olan post-radyoembolizasyon sendromudur. Şikayetler, analjezik ve antiemetik ilaçlar ile kolaylıkla tedavi edilebilir.
Ayrıca, tecrübeli eller ile görülme sıklığı daha da azalabilen, çok daha nadir diğer yan etkilere de rastlanabilmektedir. İyi bir tedavi planlama ve ön planlama anjiyografisinde, ilgili damarların profilaktik embolizasyonu veya uygun kateterizasyon teknikleri ile bu komplikasyonların da önüne geçilebilmektedir.
İtriyum-90 Mikroküre tedavisi öncesi hazırlık
Y-90 mikroküre tedavisine uygun hasta seçimi; genel cerrah, medikal onkolog, gastroenterolog, girişimsel radyolog ve nükleer tıp uzmanından oluşan multidisipliner tümör kurulu tarafından yapılmaktadır.
Tedavi öncesinde, ilk adım olarak genel sağlık durumunuz ve performansınız, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarınızı gösteren kan testi sonuçlarınız, patoloji ve ameliyat raporlarınız, daha önce aldığınız tedaviler ve görüntülemeleriniz (FDG-PET/BT, MR, BT vb.) değerlendirilecektir.
Klinik ön değerlendirmede tedaviye uygun olduğunuz düşünülür ise tedavinizi planlamak amacıyla; anjiyografi ünitesi ve nükleer tıp kliniğinde karaciğer damarlarınıza yönelik anjiyografi ve karaciğer perfüzyon sintigrafisi çalışmaları gerçekleştirilecektir. Her iki işlem bir gün içerisinde tamamlanmaktadır. Anjiyografi işlemi sonrası kanama kontrolünün sağlanması amacıyla birkaç saat istirahat etmeniz gerekeceğinden o gün için ek bir program yapmamanız uygun olacaktır.
İtriyum-90 Mikroküre tedavisi işlemi
Prosedür
Y-90 mikroküre tedavisi; Nükleer Tıp ve Girişimsel Radyoloji Uzmanı Hekimlerin birlikte görev aldığı, multidisipliner bir uygulamadır. Y-90 mikroküre tedavisi, karaciğer atardamarına yerleştirilen kateter yoluyla yapılmaktadır. Nükleer tıp ünitesinde sizin için uygun olan dozda hazırlanan mikroküreler, üretici firma tarafından sağlanan uygulama kitlerine yerleştirilir ve ardından anjiyografi ünitesinde girişimsel radyolog tarafından kateter yoluyla yavaş enjeksiyon şeklinde uygulanır.
Tedavi Sonrası Y-90 Mikroküre görüntüleme (Bremsstrahlung Sintigrafi ve SPECT/BT veya Y-90 PET/BT)
Tedavi sonrasında Y-90 mikrokürelerin tutulum yerlerinin saptanması, akciğer ve mide-bağırsak sistemi gibi, hedef dışı bölgelerde Y-90 mikroküre tutulumunu değerlendirmek ve tümör dozunu belirlemek için, nükleer tıp kliniğinde sintigrafik görüntülemeniz yapılacaktır.
Y-90 mikroküre tedavisi günübirlik uygulanabilecek bir tedavidir. Bununla birlikte, olgularımızda sıklıkla başka sağlık sorunları da bulunabilmektedir. Bu nedenle hastalarımızın 1 gece hastanede gözlem altında tutulması yararlı olacaktır. Hastalarımıza tedavi günü gerekli görüldüğü takdirde; analjezik ve antiemetik ilaçlar, proton pompa inhibitörleri ve steroidler koruyucu olarak kullanılabilmektedir.
Takip
Nükleer Tıp Uzmanınız tedavi sonrasında kontrol muayenesi için size randevu verecektir. Bu randevunuza sizden istenilen kan testleri ile birlikte gelmeyi unutmayınız.