Galyum-68 PSMA PET/BT
İçindekiler
- Galyum-68 PSMA PET/BT nedir?
- Galyum-68 PSMA PET/BT güvenli midir?
- Galyum-68 PSMA PET/BT kimlere uygulanır?
- Galyum-68 PSMA PET/BT öncesi hazırlık
- Galyum-68 PSMA PET/BT nasıl uygulanır?
Galyum-68 PSMA PET/BT nedir?
Teranostik tıp dünyasında yeni gelişmekte olan bir alandır. Tümöre özgül bir ilaç ile görüntüleme yaparak saptanan tümör ve metastazlarının, nereye gideceği, ne kadar gideceği ve hastalıklı dokuyu etkileme gücü önceden bilinen yine özgül bir ilaç ile tedavi edilebildiği bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım, geleneksel tıptan kişiye özgü çağdaş tıp uygulamalarına geçiş yapılmasını sağlamaktadır.
Kansere, kontrolsüz olarak büyüyen ve çoğalan hücreler neden olur. Prostat bezi dokusunda kanser başladığında, buna prostat kanseri denir. Prostat kanseri hücrelerinin vücudun diğer bölgelerine yayılarak tümörler oluşturduğu duruma ise metastatik prostat kanseri denmektedir.
Prostat spesifik membran antijeni veya “PSMA” görüntüleme; prostat kanserini saptamak için PET/BT cihazı ile gerçekleştirilen yenilikçi bir teranostik Nükleer Tıp görüntüleme tekniğidir. Ga-68 PSMA PET/BT’nin, prostat kanserini saptamada, BT veya tüm vücut kemik taraması gibi geleneksel görüntüleme yöntemlerinden çok daha üstün ve duyarlı olduğu gösterilmiştir.
Hastalığınızı takip eden hekiminiz, prostat tümörünün ya da metastazının tanısal olarak daha net değerlendirilmesi amacıyla size bu tetkiki önerebilir. Bu yöntemle, primer veya tekrarlayan prostat kanserinin yeri doğru bir şekilde belirlenebilir ve evrelendirilebilir. Böylece hedefe yönelik tedaviyi mümkün kılar.
PSMA, çok sayıda hücresel fonksiyona sahip, sağlıklı prostat hücre zarında bulunan bir protein türüdür. Kanserli prostat tümörleri son derece yüksek seviyelerde (genellikle normal prostat hücresinden 1000 kat daha yüksek) PSMA oluşturmaktadır. Prostat kanseri vücudun diğer bölgelerine metastaz yapmışsa, PSMA bu bölgelerde de görülebilir. Ga-68 atomu, PSMA adını verdiğimiz taşıyıcı moleküle ekleyebildiğimiz radyoaktif bir elementtir. Ga-68 PSMA damar yoluyla uygulandığında, PSMA’nın bulunduğu tümör dokularına gider ve hastalıklı tümör dokusundaki PSMA reseptörlerine tutunarak bu kanser hücrelerinin yerini belirlememizi mümkün kılar.
Ga-68 PSMA PET/BT ile görüntülenebilen prostat kanserine ait tümöral dokular177Lu-PSMA ile hedefe yönelik olarak tedavi edilebilmektedir. Bu, teranostik uygulamalar için oldukça başarılı ve yeni bir yöntemdir.
Galyum-68 PSMA PET/BT güvenli midir?
Ga-68 PSMA bir kontrast madde değildir ve uygulama sırasında herhangi bir yan etki (alerjik reaksiyonlar, deri döküntüsü, kızarıklık, bulantı, kusma vb.) beklenmemektedir. Beraberinde damardan kontrast madde uygulandığı özel durumlarda, kontrast alerjisi ve diğer yan etkiler açısından dikkatli olmak gerekmektedir.
Ga-68, sadece 68 dakika gibi, çok kısa bir yarı ömre sahiptir ve ilaç uygulandıktan en geç 6 saat sonra, vücudunuzdaki radyasyon doğal seviyeye geri dönmektedir. Bu nedenle, ilaç verilmesini takiben ilk 6 saat küçük çocuklarla ve hamile kadınlarla temastan kaçınmanız gerekir. Sizin Ga-68 PSMA PET/BT işlemi sonucu alacağınız radyasyon dozu yaklaşık 5mSv’tir ve bu doz, bilgisayarlı tomografi gibi geleneksel bir tetkik sonucu alınacak doz ile aynı düzeydedir.
Dr. Nesrin Aslan Galyum-68 PSMA PET/BT güvenli mi? Bilgiler veriyor.
Galyum-68 PSMA PET/BT kimlere uygulanır?
Bilimsel veriler şu an için Ga-68 PSMA PET/BT görüntülemesini, özellikle prostattan çıkmış kanser odaklarının tespiti amacıyla kullanımını desteklemektedir. Bu yöntemle; BT, MR ve kemik sintigrafisi gibi geleneksel görüntüleme metotları ile saptanamamış küçük metastazlar bile saptanabilmektedir. Ga-68 PSMA PET/BT başlıca şu amaçlarla kullanılmaktadır:
- Prostat biyopsisi pozitif, yeni tanı almış yüksek riskli prostat kanseri hastalarında, prostat kanserini evreleme amacıyla
- Prostatı ameliyat ile çıkartılmış ya da prostatına radyoterapi uygulanmış, ancak takiplerinde kanserinin tekrarlayabileceğini gösteren artmış PSA seviyesinin saptandığı, biyokimyasal nüks şüphesi olan hastalarda yeniden evreleme amacıyla
- Metastatik prostat kanserinde sistemik tedaviye yanıtın değerlendirilmesi amacıyla
Galyum-68 PSMA PET/BT öncesi hazırlık
Ga-68 PSMA PET/BT öncesinde Nükleer Tıp Bölümüne iletmek üzere, prostat kanserine yönelik bazı sonuç ve bilgilerinizi yanınızda bulundurmanız istenecektir:
- Önceki görüntülemelerinizin (BT, MR, kemik sintigrafisi, FDG PET/BT, PSMA PET/BT) rapor, film ve CD’leri
- Prostat kanserine ait patoloji sonuçlarınız
- Prostat kanserine yönelik uygulanan tedavi bilgileriniz (cerrahi, radyoterapi, ilaç vb.)
- Güncel PSA tahlil sonucunuz
PSMA PET/BT için aç olmanıza gerek yoktur. İnceleme öncesi hafif bir kahvaltı yapabilirsiniz. Bununla birlikte, çekim öncesi 2 saat boyunca en az yarım litre (500 mL) su içmeniz gerekmektedir. Görüntü bozulmalarını önlemek için tüm metal eşyalar/takılar/protezler çıkarılmalıdır.
Galyum-68 PSMA PET/BT nasıl uygulanır?
Ga-68 PSMA, Galyum-68’in kısa ömrü nedeniyle uzman bir ekip tarafından, görüntüleme merkezinde hazırlanmakta ve sıkı bir kalite kontrol uygulanmaktadır.
Ga-68 PSMA PET/BT işlemi yaklaşık 2 saat sürmektedir. Az miktarda Ga-68 PSMA, PET/BT görüntülemesinden yaklaşık 45-60 dakika önce damar yolundan uygulanmaktadır. Bu sırada, görüntü kalitesini artırmak için diüretik (idrar söktürücü) de uygulanabilmektedir. Diüretik aynı zamanda tutulmamış Ga-68 PSMA’nın vücuttan hızlı bir şekilde atılmasını da sağlamaktadır.
PET/BT görüntülemesinden hemen önce mesanenizi (idrar torbanızı) boşaltmanız istenecektir. PET/BT görüntülemesi boyunca (yaklaşık 20-25 dk.), vücut görüntülerinin sürekli kaydedildiği, her iki ucu açık, geniş halka şeklindeki bir cihazda, özel çekim yatağı üzerinde uzanmanız gerekmektedir. İşlemin tek zahmetli yanı, bu süre içerisinde hareketsiz kalmanızdır. İhtiyacınız halinde, görüntüleme öncesi, beraberinizde getirdiğiniz ağrı kesicinizi kullanabilirsiniz.
Tüm vücut görüntüleme tamamlandıktan sonra ilk görüntüleriniz uzman Nükleer Tıp Hekimimiz tarafından incelenir. Eğer ihtiyaç duyulursa, ek görüntüler alınabilir. Bu ek görüntüleme işlemi yaklaşık 10-15 dakika sürecektir.
Kolunuzdaki damar yolu, görüntülemeniz tamamlandıktan ve tüm görüntüleriniz kontrol edildikten sonra çıkarılacaktır. Sağlık personelimizin bilgi vermesiyle, Nükleer Tıp Bölümünden artık güvenle ayrılabilirsiniz. İlaç verildikten sonra ilk 6 saat küçük çocuklarla ve hamile kadınlarla temastan kaçınmanız gerektiğini lütfen unutmayınız. Görüntüleriniz Nükleer Tıp Uzmanlarımız tarafından belirtilen sürede değerlendirilerek, rapor edilecektir.