Galyum-68 DOTA-TATE PET/BT
İçindekiler
- Galyum-68 DOTA-TATE PET/BT nedir, tümör odağını nasıl gösterir?
- Galyum-68 DOTA-TATE PET/BT güvenli midir?
- Galyum-68 DOTA-TATE PET/BT kimlere uygulanır?
- Galyum-68 DOTA-TATE PET/BT öncesi neler yapmanız istenir?
- Galyum-68 DOTA-TATE PET/BT nasıl uygulanır?
- Galyum-68 DOTA-TATE PET/BT sonrasında neler yapmanız gerekir?
Galyum-68 DOTA-TATE PET/BT nedir, tümör odağını nasıl gösterir?
Nöroendokrin tümörler (NET); başta bağırsak, pankreas ve akciğerler olmak üzere, vücudun herhangi bir yerinde ortaya çıkabilen, nadir görülen kanserlerdir.
Teranostik tıp dünyasında yeni gelişmekte olan bir alandır. Tümöre özgül bir ilaç ile görüntüleme yaparak saptanan tümör ve metastazlarının, nereye gideceği-ne kadar gideceği ve hastalıklı dokuyu etkileme gücü önceden bilinen yine özgül bir ilaç ile tedavi edilebildiği bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım, geleneksel tıptan kişiye özgü çağdaş tıp uygulamalarına geçiş yapılmasını sağlamaktadır.
Teranostik uygulamalarda bazı ajanlar kullanılarak, nöroendokrin tümörlerin tanı-tedavisi yapılabilir. Bu ajanlardan Ga-68 DOTA-TATE ile tümöral dokular yüksek duyarlılıkta görüntülenebilmekte, 177Lu-DOTA-TATE ile tümöral dokuların özgül ve hedefe yönelik tedavisi yapılabilmektedir. Bu, teranostik uygulamalar için oldukça başarılı ve yeni bir yöntemdir.
Nöroendokrin tümörler çok küçük olabilmekte, mide, bağırsak, pankreas ve akciğerler gibi vücudun herhangi bir yerinde gelişebilmektedir. Bunları erken evrede, standart görüntülemeler ile saptamak oldukça zordur. Ancak yeni bir görüntüleme ajanı olan ve yakın zamanda FDA onayı da alan Ga-68 DOTA-TATE ile çok küçük NET lezyonları bile saptanabilmekte, mevcut diğer görüntülemelerden çok daha iyi sonuçlar alınabilmektedir. Ga-68 DOTA-TATE PET/BT görüntülemesi kullanılması, hastaların en az üçte birinde, klinik yaklaşımda değişikliğe neden olmaktadır.
Ga-68 DOTA-TATE PET/BT görüntülemesinde; doğal somatostatin hormonunun sentetik bir formu olan “DOTA-TATE” ile “Galyum-68” radyoaktif elementinden oluşan bir ilaç kullanılır. NET hücrelerinde, somatostatin hormonu için bol miktarda reseptör bulunur. Bu hormonun radyoaktif bir formu olan Ga-68 DOTA-TATE, kanserli hücrelerin reseptörlerine bağlanarak PET/BT görüntülemesinde tümörü görünür hale getirir.
Galyum-68 DOTA-TATE PET/BT güvenli midir?
Ga-68 DOTA-TATE bir kontrast madde değildir ve uygulama sırasında herhangi bir yan etki (alerjik reaksiyonlar, deri döküntüsü, kızarıklık, bulantı, kusma vb.) beklenmemektedir. Enjekte edilen peptit (DOTA-TATE) miktarı 50 μg’den azdır ve bu miktarlarda klinik olarak anlamlı farmakolojik etki de görülmemektedir. Bununla birlikte, beraberinde damardan kontrast madde uygulandığı özel durumlarda, kontrast alerjisi ve diğer yan etkiler açısından dikkatli olunması gerekmektedir.
68Ga, sadece 68 dakika gibi çok kısa bir yarı ömre sahiptir ve ilaç uygulandıktan en geç 6 saat sonra, vücuttaki radyasyon doğal seviyeye geri dönmektedir. Bu nedenle, ilaç verilmesini takiben ilk 6 saat küçük çocuklarla ve hamile kadınlarla temastan kaçınmak gerekmektedir.
Sizin Ga-68 DOTA-TATE PET/BT işlemi sonucu alacağınız radyasyon dozu yaklaşık 5mSv’tir ve bu doz, bilgisayarlı tomografi gibi geleneksel bir tetkik sonucu alınacak doz ile aynı düzeydedir.
Ga-68 DOTA-TATE PET/BT; bebeklerde, çocuklarda ve genç yetişkinlerde de güvenle kullanılabilen bir görüntüleme yöntemidir. Emziren hastalarda, bebeğin aldığı radyasyon dozunu en aza indirmek için, Ga-68 DOTA-TATE enjeksiyonu sonrası 12 saat boyunca emzirme kesilmeli ve anne sütü pompayla sağılarak atılmalıdır.
Galyum-68 DOTA-TATE PET/BT kimlere uygulanır?
Sizi takip eden sorumlu hekiminiz çeşitli nedenlerden dolayı Ga-68 DOTA-TATE PET/BT görüntülemesi isteyebilir:
- Nöroendokrin tümörünü bulmak ve teşhis etmek
- Hastalığın evresini görmek
- Tedavi seçeneklerini belirlemek
- Cerrahiyi planlamak
- Hastalığın nüksünü bulmak
- Tedaviye yanıtı değerlendirmek
Galyum-68 DOTA-TATE PET/BT öncesi neler yapmanız istenir?
Randevu işlemi sırasında Nükleer Tıp Personelimiz, size işlem ve hasta hazırlığı hakkında ayrıntılı bir açıklama yapacaktır. İşlem öncesinde Nükleer Tıp Bölümüne vermek üzere, hastalığınıza yönelik tetkik ve bilgileri yanınızda bulundurmanız istenecektir:
- Önceki görüntülemelerinizin (BT, MR, ultrason, oktreotid sintigrafisi, Ga-68 DOTA-TATE PET/BT vb.) rapor, film ve CD’leri
- Hastalığınıza ait patoloji sonuçları
- Hastalığınıza yönelik uygulanan tedavi bilgileri (son somatostatin analoğu/oktreotid uygulanma tarihi, cerrahi, kemoterapi, radyoterapi, ilaç vb.) ve son oktreotid tedavinizin tarihi
- Güncel laboratuvar testi sonuçları (hormon ve tümör belirteçleri)
Ga-68 DOTA-TATE PET/BT için aç olmanıza gerek yoktur. İncelemeden yaklaşık 2 saat öncesine kadar hafif bir kahvaltı yapabilirsiniz. Bununla birlikte, çekim öncesindeki 2 saat boyunca su dışında bir şey yemeyip içmediğinizden emin olunuz. İşlemden önce ve işlem sırasında su içmeniz faydalı olacaktır.
Uzun etkili somatostatin analoğu/oktreotid (örn. Sandostatin LAR) kullanıyorsanız, Ga-68 DOTA-TATE PET/BT işleminin yapılabilmesi için bu ilacın son dozundan sonra en az 3-4 hafta beklemeniz gerekecektir. Bu durumda en iyi seçenek, PET/BT çalışmasını, planlanan aylık uzun etkili somatostatin analoğu/oktreotid dozundan 1 veya 2 gün önce yapmak olacaktır. Kısa etkili somatostatin analoğu/oktreotid (örn. Sandostatin) kullanıldığı durumlarda ise 24 saat bekleme yeterli olacaktır.
Galyum-68 DOTA-TATE PET/BT nasıl uygulanır?
Ga-68 DOTA-TATE, Galyum-68’in kısa yarı ömrü nedeniyle uzman ekibimiz tarafından, görüntüleme merkezinde hazırlanmaktadır ve tüm süreç sıkı bir kalite kontrolden geçmektedir.
Ga-68 DOTA-TATE PET/BT işlemi yaklaşık 2-3 saat sürmektedir. Görüntü bozulmalarını önlemek için tüm metal eşyalar/takılar/protezler çıkarılmalıdır. Az miktarda Ga-68 DOTA-TATE; görüntüleme işleminden yaklaşık 1 saat önce, kol ya da el sırtınıza yerleştirdiğimiz damar yolundan uygulanacaktır. Bu işlem sırasında herhangi bir şey hissedilmemektedir. Gerektiğinde, ağız yolu ile kontrast madde içmeniz istenebilir.
PET/BT görüntülemesinden hemen önce mesanenizi (idrar torbanızı) boşaltmanız gerekmektedir. PET/BT görüntülemesi boyunca (yaklaşık 30-45 dk.), vücut görüntülerinin sürekli kaydedildiği, her iki ucu açık, geniş halka şeklindeki bir cihazda, özel çekim yatağı üzerinde uzanmanız istenecektir. İşlemin tek zahmetli yanı; bu süre zarfında hareketsiz kalınmasıdır. İhtiyacınız halinde, görüntüleme öncesi, beraberinizde getirdiğiniz ağrı kesicinizi kullanabilirsiniz.
Tüm vücut görüntüleme tamamlandıktan sonra ilk görüntüleriniz uzman Nükleer Tıp Hekimimiz tarafından incelenirken, siz tuvalet ihtiyacınızı karşılayabilirsiniz. İhtiyaç duyulursa uzmanlarımız ek görüntü alabilir. Ek görüntüleme işlemi yaklaşık 15-30 dakika sürmektedir.
Kolunuzdaki damar yolu, görüntülemeniz tamamlandıktan ve tüm görüntüleriniz kontrol edildikten sonra çıkartılır. Sağlık personelimizin onay vermesiyle, Nükleer Tıp Bölümünden artık güvenle ayrılabilirsiniz. Görüntüleriniz Nükleer Tıp Uzmanlarımız tarafından belirtilen sürede değerlendirilerek rapor edilecektir.
Galyum-68 DOTA-TATE PET/BT sonrasında neler yapmanız gerekir?
Ga-68 DOTA-TATE PET/BT işlemi sonrasında bol miktarda su/sıvı tüketmeniz, verilen ilacın vücuttan atılmasına yardımcı olacaktır.
Emziren hastalarda, bebeğin aldığı radyasyon dozunu en aza indirmek için Ga-68 DOTA-TATE enjeksiyonu sonrası 12 saat boyunca emzirme kesilmeli ve anne sütü pompayla sağılarak atılmalıdır. İlaç verildikten sonra ilk 6 saat küçük çocuklarla ve hamile kadınlarla temastan kaçınmanız gerektiğini lütfen unutmayınız.