Aktinyum-225 PSMA Tedavisi
Aktinyum-225 PSMA Tedavisi Nedir?
Kansere, kontrolsüz olarak büyüyen ve çoğalan kanserli (malign) hücreler neden olur. Prostat bezi dokusunda kanser başladığında, buna prostat kanseri denir. Prostat kanseri hücrelerinin, vücudun diğer bölgelerine yayılarak tümörler oluşturduğu duruma ise metastatik prostat kanseri denmektedir.
Teranostik tıp dünyasında yeni gelişmekte olan bir alandır. Tümöre özgül bir ilaç ile görüntüleme yaparak saptanan tümör ve metastazlarının, nereye gideceği, ne kadar gideceği ve hastalıklı dokuyu etkileme gücü önceden bilinen yine özgül bir ilaç ile tedavi edilebildiği bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım, geleneksel tıptan kişiye özgü çağdaş tıp uygulamalarına geçiş yapılmasını sağlamaktadır. Prostat kanserinde, bir yandan Ga-68 PSMA PET/BT ile prostat kanserine ait tümöral dokular yüksek duyarlılık ve özgüllükte görüntülenebilmekte, diğer yandan Ac-225 PSMA ile bu tümöral dokuların özgül ve hedefe yönelik tedavisi yapılabilmektedir. Bu, teranostik uygulamalar için oldukça başarılı ve yeni bir yöntemdir.
Ac-225 PSMA tedavisi, metastatik kastrasyona dirençli prostat kanserini tedavi etmek için, giderek daha fazla kullanılan yenilikçi ve etkili bir tedavidir. Genellikle, diğer onaylanmış yöntemlerle tedavi seçeneklerinin tükendiği, etkisiz olduğunun gösterildiği veya hastaların bunları tolere edemediği durumlarda, takip eden hekimin önerisiyle kullanılır. Bu tedavi; tümör boyutunu küçültmeye ve tümörün çoğalmasını önlemeye, ayrıca tümörün neden olduğu bulgu ve şikayetleri (semptomları) azaltmaya yardımcı olur.
Prostata özgü membran antijenini (PSMA) hedefleyen radyoligand tedavisinde, beta radyasyonu yayan Lutesyum-177 ile hali hazırda faz 2 klinik çalışmalar tamamlanmış, faz 3 çalışmalara geçilmiş ve umut verici sonuçlar ortaya konmuştur. Buna karşılık Ac-225 PSMA hedefli alfa partikül tedavisi henüz birkaç klinik öncesi deney, ön dozimetrik araştırma ve bazı retrospektif gözlemsel çalışmalarla değerlendirilmiştir. Ac-225 PSMA ile ilgili ilk klinik deneyimler; % 63-70 olguda %50’den fazla PSA yanıt oranı ile ümit verici tümör yok edici etki, 10-15 aylık tedavi yanıt süresi ve hastaların yaklaşık %10’unda tam remisyon göstermiştir.
Her ne kadar Lu-177 PSMA ile Ac-225 PSMA’nın aynı klinik durumlarda uygulandığı karşılaştırmalı çalışmalar yapılmadan, bir ajanın diğerine üstün olduğunu söylemek mümkün değilse de, beta radyasyonuna oranla çok daha kısa menzile sahip alfa radyasyonu yayan Ac-225 PSMA’nın belirli klinik durumlarda, daha avantajlı olduğu konusunda elimizde yeterli ön kanıt mevcuttur. Bu durumlardan ilki, yaygın kemik metastazı olan olgularda, komşu sağlıklı kemik iliği hücrelerinin radyasyon dozlarının azaltılmasıyken, diğeri ise, daha öncesinde uygulanan tedaviye olumlu yanıt vermiş olgularda veya erken evre hastalık durumunda, mevcut çok küçük, mikroskobik metastaz odaklarının yok edilmesidir. Ayrıca, Lu-177 PSMA’ya yetersiz yanıt veren olguların tedavisinde de Ac-225 PSMA umut verici görünmektedir.
Günümüzde farklı tedavi protokollerinin uygulanması ile, tümör yok edici etkiden çok fazla ödün vermeksizin, ağız kuruluğu riski azaltılmış ve Ac-225 PSMA’nın hastalar tarafından tolere edilebilirliği arttırılmıştır.
PSMA hedefli tedaviler için daha detaylı bilgi Lutesyum-177 PSMA Tedavisi sayfasında verilmiştir.